İstanbul Atatürk havalimanından THY ile yaklaşık 2 saatlik bir yolculukla Bologna Uluslararası havaalanına ulaşıyoruz. . Bologno havaalanı Floransa- Siena- Modenna bölgesindeki tek ulusal havaalanı olduğundan İtalyanın bu kısımlarına gelenlerin mutlaka uğradıkları bir havalimani . Bologna ya 1 saatlik mesafedeki motor şehri olarakta bilinen Ferrari , Maseratti gibi ünlü İtalyan araba markalarının üretildiği Modenna şehrine daha evvel mesleki sebeplerle geldiğimde Ferrari müzesini ziyaret etmiştim, Modenna tarafına yolunuz düşerse arabalara merakı olan yada olmayan herkeze müzeyi tavsiye ederim. İçerisinde efsanevi araba markasıyla ve katıldığı tüm yarışlarla ilgili her şeyi bulmak mümkün , çıkışındaki Ferrari hediyelik eşya marketi biraz pahalı olmakla birlikte en azından bir orjinal Ferrari şapka almadan çıkamıyorsunuz ( şapkanın fiyatı 30 euro !)
Modennanın aksi istikamete giderek yaklaşık 1 saatlik bir otobüs yolculuğuyla Floransaya varıyoruz. Bologno Floransa arası yol araba kiralayanlar için oldukça virajli ve bir sürü tır bulunan dikkatli araba kullanmak gerektiren bir yol. Floransaya vardığımızda bu muhteşem kenti uzaktan görünce bile tüm yol yorgunluğunu unutuyorsunuz. Aslında bu sitede fazla edebiyat yapıp güzellikleri ve aşırı tarihi bilgi anlatmaya kalkışmadan temelde teknik ve seyehatle ilgili trick ler vermeyi amaçlamama rağmen bu yazıda affınıza sığınarak biraz nacizhane edebiyat yapıp soyut güzellikleride anlatmaya çalışırsam beni mazur görün, çünkü Toskana bölgesine gidipte büyülenmemek mümkün değil.
Tarihçe:
Floransa Arno nehri etrafında kurulmuş, ve İÖ 59 yılında Roma tarafından başarılı ve askeri ve ticari yerleşim yeri haline getirilmiş. Romanın yıkılışından sonra çeşitli barbar akınlara uğradıktan sonra 8-9. yüzyıllarda büyük bir avrupa imparatorluğu kuran Frank kralı Charlemagne ın hükümranlı altında gelişimini korolanj hanedanının Toskana ili olarak sürdürdü. Toskana nın yöneticisi olan Kontes Matilda sayesinde çok hızlı bir ticari ve politik ilerleme sağladı. Bu dönemde büyük loncalar kurulup bugünkü sendikaların öncüllerindendi. Bu dönemde en güçlüleri baharat ve eczacılık ( Medici ailesi bu loncadan gelmekte olup sonrasında asıl servetlerini ticaret ve bankerlikle elde etmişlerdi- Medici doktorlar demek olup isimin aksine aileden gelen hiç meşhur doktor yoktur) ve yün ticareti loncalarıydı. Kontesin ölümünden 23 yıl sonra Floransa korolanjlardan ayrılarak bağımsız bir cumhuriyet haline geldi. Bu dönemde zengin tüccar aileler toplumu parçalayan uzun süreli düşmanlıkların yenilenmesi durumuna karşı evlerini70 mden yüksek kare taşlı kulelerle sağlamlaştırarak ele geçirilemeyecek sığınaklar haline getirdiler. Şehrin silüeti 12. yüzyıl sonunda 150 den fazla kuleyle dolmuştu. Bunların birkaç tanesi günümüze ulaşmakla birlikte ortaçağın Manhattan ı olarak tabir edilen San Gimiagno kentine gittinizde Floransanında 12. yy daki görüntüsü hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Tüm bu 12. yy aileler arası düşmanlıklera rağmen Floransa da bankacılık ve yün elbise ticareti gelişmeye devam etti. İlk altın florin 13. yy ortalarında basıldı ve bütün avrupa da para birimi olarak kabul edildi. 12. yy da şehirleşme düzenlendi, avrupanın en eski üniversitelerinden birisi kuruldu, Kızılhaç’ın öncusü olan Misiricordia kardeşliği kuruldu.
13. yy da Floransa bankacılıları her şehirde temsilcileri bulunduruyor ve böylece Avrupa hazinelerini ellerinde tutuyorlardı. Avrupadaki krallara faizle borç paralar veriyorlardı. Arada kriz ve çalkantılı dönemler olmasına rağmen1400’lere gelindiğinde her zamankinden daha güçlü ve zengindiler. Şehirdeki kültürel ortam gelişmekteydi ve Rönösans denen dönemin ilk yıllarına yaklaşılmaktaydı. Uzun zamandır ihmal edilmiş Yunan ve Latin edebiyatına ilgi yeniden canlanıyordu. Zengin yün tüccarları ve bankacılardan oluşan Medici ailesi 60 altın yıl boyunca Floransa’ ya hakim oldu. ( 1434-1494); arkasından gelen yıllarda güçleri azalarakta olsa devam etti. Kurnaz politikacılar ile zeki sanatçılar şehri olağanüstü bir medeniyet seviyesine ulaştırdılar. Medicilerin bu altın çağını asıl yaşatanlar Cosimo, oğlu Piero, torunu Lorenzo ( Magnefico) dur. Rönösans ın gerçek hamisi bu üçüdür. Lorenzo’nun 1492 de ölümüyle Medicilerinde altı çağı son bulmuş oldu. Bundan sonra çok çeşitli karışıklıklar olsada Mediciler sonraki 200 yıl içindede Floransa yönetim ve siyasetinde başrol oynamaya devam ettiler. Medicilerin1749 ‘da ölen sonuncusu Anna Maria Ludovica Rönösans zamanındaki atalarına yakışır biçimde son bir davranışta bulundu: Bütün Medici sanat kolleksiyonunu hiç bir parçasının satılmaması yada Floransa’dan çıkarılmaması koşuluyla yabancıları çekmek amacıyla şehre miras bıraktı. Bundan sonra1859 ‘a kadar Habsburglar ( Avusturya Macaristan imparatorluğu) şehri yönetti. Daha sonra İtalyan birliğinin kurulmasıyla kısa bir büre başkentlik yapan Floransa günümüze kadar ulaşmıştır.
Floransa şehir gezisi:
Santa maria Novelle tren istasyonundan kısa bir yürüyüşle şehri en büyük meydanı Piazzo Duomo‘ ya varabilirsiniz. Piazza Duomo ‘ dan güneye doğru dar Via del Proconsola ‘ ya girersenizürkütücü bir kale görünümündeki Palazzo del Bargello yu ziyaret edebilirsiniz. Burası Museo Nazionale del Bargello’ nun bulundu yerdir. Burası Rönösan’ın birçok heykel başyapıtını barındırır. Zamanınız sınırlıysa Heykel in Pallazo del Bargello, resim içinde Uffuzi müzelerini mutlaka gezin ( bu ikisi en öenemli 2 müzesidir) Fakat Michelangelo ‘nun Davut ve diğer heykellerini görmekte isterseniz Accademia Müzesinede gitmeniz gerekecektir.
Bargello’ dan güneye doğru yürürseniz Piezza della Signoria ya ulaşırsınız. Burası şehrin ikinci en büyük meydanıdır. Meydana hakim olan yapı Pallazo Vecchio’ ( Eski Saray) dur. Girişinde Michelengelo nun 26 yaşında tamamladığı başyapıtı Davut un bir kopyası bulunur.
Palazzo Vecchio ile Arno nehri arasında görkemli Uffizi müzesi bulunur. Burası daha öncede bahsettiğim gibi Rönesans döneminin en önemli resim galerisidir. Müzeni girişindeki uzun kuyruklarda zaman kaybetmek istemeyenler için biletlerinin artık internettende alınabilmekte olduğunu biraz geç öğreniyoruz. Kronolojik sırayla sergilenen resimler 13 yy dan 18.yy a kadar Avrupa sanatının en iyilerinden olup burası dünyanın en önemli birkaç müzesinden birisidir.
Ufuzi’ nin çıkışından nehre doğru yürüyüp toprak set boyunca sağa dönün kaldırımın üzerinde zarif üstü kapalı yürüyüş yolu Corridoria Vasariano uzanır. Bu yol1565 ‘te Uffuzi ve Pallazo Vecchio’yu Mediciler’ in Pallazo Pitti’ deki yeni merkezlerine bağlamak amacıyla Vasari tarafından yapılmış ve kötü hava şartlarında bile Grandük Cosimo de Medici’ nin iki yer arasında gidiş gelişi sağlanmıştır. Bu yoldan devam ederseniz Floransa’ nın en meşhur ve eski köprüsü Ponte Vecchio ‘ ya ulaşıyorsunuz. Bu köprü aynı zamanda 2. Dünya savaşında yıkımsdan kurtulan tek yapıdır. Seçkin kuyumcuların ve atölyelerinin sıralandığı bugünkü köprü1345 ‘te yapılmıştır. Köprüden tekrar Duomo ‘ ya doğru yürüken 17. yy dan kalma bronz yabandomuzu heykelini mutlaka görün. Efsaneye göre burnunu okşayıp çeşmeye para atarsanız şehre kesinlikle bir kez daha gelirsiniz.
Tarihi şehirde yürüken San Lorenzo klisesini mutlaka gezin. Buranın ön cephesini Mediciler için çok önemli olan Michelegelo tamamlayacaktı, fakat bu hiç bir zaman olamadı; ( Kim bilir belkide büyük usta içerideki zenginlikleri gizlemek için tamamlamamıştır )aradan geçen yıllar boyunca 19. yy mimarlarınında hiçbirisi büyük ustanın yarım bıraktığı işi tamamlamayı düşünmediler. Bu klise Cosimo Vecchio, Lorenzo Magnefico dahil birçok Medici’ nin defnedildiği yerdir.
San Lorenza klisesinden çıkıp sola dönük işlek Via Cavour yolu boyunca kuzeye ( Duomo’dan uzaklaşarak devam ederseniz Piezza San Marco ( ünlü San Marco Meydanı) ulaşırsınız. Burada Floransa’nın çağrışım yönünden en zengin müzelerinden biri olan ( Museo di San Marco ( Fra Angelino, Ghirlandaio gibi Floransalı ressamlar) ve meydanın doğu ucunda Michelangelo’nun Davut dahil pekçok eserininde bulunduğu ünlü Galleria de’ll Academia bulunur ( burayı mutlaka gezin derim).
Buraya kadar gelmişken ( tren istasyonunun karşısındaki ) Santa Maria Novella meydanındaki zarim çan kulesiyle kendini belli eden ünlü Santa Croce klisesi ve özellikle duravlarındaki 14. yy a kadar uzanan fresklerini ve gösterişli altarını‘ da zamanınız kalırsa görebilirsiniz.
Ayrıca gene zamanı kalanları için Mediciler’in kıdemli rakipleri Floransalı tüccar Luca Pitti tarafından zenginlik ve gücün simgesi olarak yaptırılıp sonrasında Medicileri bile hayran bırakarak ileride satın alacakları ve yüzyıllar boyu genişleterek resmi konut ve sarayları haline getirecekleri Pallazo Pitti’ yi de görebilirsiniz. Bu görkemli sarayda 7 adet müze ve galeri bulunur. Bunlardan Galeria Pallatina ve Mars salonu, Venüs Salonu İlyada salonunda sergilenen Rubens, Rafeolo, Boticelli, Valezquez gibi büyük ustaların eserlerini mutlaka görünüz.
Şehrin tarihi kısımlarını gezip yorulduysanız Piazzale Michelengelo tepesine özellikle akşamüstü çıkıp şehri yukarıdan seyredebilir ve çok güzel panaromik fotoğraflarını çekebilirsiniz. Burada tezgahlarda çalışmalarını yapıp satan ressamları izleyip akşam yemeğine burada kalabilirsiniz. Buradaki restaurant’ lar oldukça turistik ve biraz pahalı olup İtalyan mutfağı ve sunumunun en üst ürünlerini sunarlar.
Floransa’nın merkezini bitirdikten sonra günübirlik turlarla’ da özellikle Fiesole, San Gimiano , Sienna ya gidebilirsiniz. Fiesole şehrin8 kmdışında ( kuzeyinde) dolambaçlı bir yolla ulaşılan tepelik küçük bir şehirdir. ( Santa Maria Novella tren istasyonundan yada Piazza San Marco’ dan 7 numaralı otobüsle ) Eski bir Etrüsk kalesi, sonrada bir Roma yerleşim yeri olan Fiesole özellikle şehirden yaz sıcağında serin bir kaçış imkanı ve yukarıdan Arnı nehri ve Floransanın panaromik fotoğraflarını çekebilecğiniz çok otantik bir yerdir.
İtalya’ ya gelmişken Galile’nin doğum yeri olan ve eğik kulesiyle meşhur olan Pisa‘ yı görmek isterseniz tabiiki kötü olmaz fakat burası Floransa’ya 80 km mesafededir. Rehberimizin söylediğine göre eğik çan kulesi dışında fazla bir şeyin olmadığı şehir her turda 1 günlük kayıp ve hayal kırıklığı oluyormuş, bu yüzden çoğunluğun kararına uyarak bu Pisa kulesini göremedik. Fakat bunun yerine daha yakın mesafelerdeki San Gimiagno ve Sienna şehirlerini toplam bir günde görmüş olduk. Zaman sınırı olanlar için bunu sizlerede tavsiye edebilirim.
Siena Floransanın 34 km dışında surların içinde muhteşem bir şehirdir. Surları 16.yy ve öncesinden günümüze neredeyse hiç değişmeden ulaşmış dar ve dolambaçlı sokaklarıyla sizi adeta geçmişe götürür. Kentin kalbi yelpaze şekilli ( eğimli ve oldukça büyük ) Piazza del Campo’ ( Campo meydanı) dur. Meydanda yılda iki kere bilet bulmanın imkansız olduğu heyecanlı ünlü Palio at yarışları düzenlenir. Tarihi Siena’ nın neredeyse tamamı trafiğe kapalıdır. Lafı fazla uzatmadan sokaklarında özgürce dolaşın ve zamanda kaybolduğunuzu hissedin derim.
San Gimiagno‘ da hala aktif yaşamın olduğu ( 4000 insanın yaşadığı ) tamamen korunmuş bir ortağağ kasabasıdır. Kasabanın silüeti 12-13. yy Toscana kule evlerinin köşeli hatlarıyla kaplıdır. Bir zamanlar bu evlerin sayısı 70 ten fazlaydı. Mümkün olan en yüksek kuleyi inşa etmek bir prestij meselesiydi. Bugün bir düzineden biraz fazlası kalmıştır. Buraya Dante’ nin Floransa elçisi olarak 1330 da gelişinden beri çok az değişen sokak ve meydanlarda dolaşabilirsiniz. Tırmanılabilen tek kule olan36 m lik Torre Grossa dan panaromik fotoğraflar çekebilir ve yöresel mutfağından tadabilirsiniz.
Seyehatimizin son gününde Floransa’dan Santa Maria Novella tren istasyonundan ayrılarak 1 saatlik bir hızlı tren yolculuğuyla Roma‘ ya ulaşıyoruz. Roma tabiiki çok güzel bir şehir, bu İtalyanın en ünlü şehrine 2. gelişim ama açıkçası Floransa’nın yanında Roma bence biraz sönük kalıyor. Yada Floransa fazlasıyla doyurdu belkide bilemiyorum. Klasik aşk çeşmesi, ispanyol merdivenleri, Kollesium, Roma harabeleri turlarını yaptıktan sonra yemek ve dondurmalarımızı yiyerek havaalanının yolunu tutuyoruz.
Mutlaka yapınız:
1. Uffizi ve Nazionale del Bargello müzeleri ni mutlaka görün, bu ikisinden sonra Michelangelonun Davut dahil 7 heykelininde bulunduğu Accademia galerisi
2. Peonte Veccio köprüsü
3. Sienna ve San Gimiagno şehirleri
4. Michelangelo tepesi
4-8/ Mayıs / 2011
Floransa ve Toskana bölgesi
Yazan: Seçkin Ulusoy endokbb@hotmail.com
